धनगढी : जलवायु परिवर्तनका कारण सुदूरपश्चिम प्रदेशमा यो वर्ष अत्यधिक गर्मी महसुस हुन थालेको छ। चैतदेखि नै गर्मी बढ्दै गएकोमा वैशाखदेखि झन बढी गर्मी महसुस हुन थालेको हो। विगतका वर्षहरुमा वैशाखको अन्तिम हप्ताबाट मात्रै गर्मी निकै बढ्ने भए पनि यो वर्ष भने चैतदेखि नै गर्मी बढेको थियो।
कैलाली र कञ्चनपुरमा मात्रै गर्मी नबढेर पहाडी तथा हिमाली जिल्लामा पनि यो वर्ष अरु वर्षको तुलनामा गर्मी बढेको छ। जलवायु परिवर्तनका कारण विगतका वर्षभन्दा चैत वैशाखमा औसत ८ देखि १० डिग्री तापक्रम बढेको मौसम विज्ञान विभागको जलवायु शाखा प्रमुख मौसमविद् डाक्टर इन्दिरा कँडेलले बताइन्। ‘न्यूनतम र अधित्तम दिनको पनि रातको पनि तापक्रम बढेको छ,’ उनले भने, ‘सबै ठाँउमा सरदरभन्दा ८ देखि १० डिग्रीसम्म तापक्रम बढेको छ।’
जलवायु परिवर्तनका कारण पृथ्वीको तापक्रम बढिरहेको विज्ञहरुले बताएका छन्। पेट्रोल डिजेलको खपत बढ्नु, वनमा डढेलो लाग्नु, ग्याँस उत्सर्जनमा कमी नआउनु र बढ्दो औद्यौगीकरणले तापमान बढ्न थालेको वातावरणविद् भुषण तुलाधर।ले बताए। ‘जवदेखि औद्योगीकरण सुरु भयो, पृथ्वीको औसत तापक्रम बढ्दै गएको छ,’ उनले भने, ‘पेट्रोल, डिजेल, कोइला, वन डढेलो र हरित गृह ग्याँसको कारण तापक्रम बढेको हो। यो क्रम जारी रहने देखिएको छ।’
सुदूरपश्चिममा हरित गृह ग्याँस उत्सर्जन गर्ने उद्योग कलकारखाना नभए पनि औद्योगिक राष्ट्रहरुले हरित गृह ग्याँसको उत्पादन बढाउन छोडेका छैनन्। धुँवा, धुलो, वायुमण्डलमा कार्वनडाइअक्साइड, मिथेन, क्लोरोफ्लोरो कार्बन जस्ता ग्याँको घनत्व धेरै भएकोले आउदा वर्षमा तापक्रम झनै बढ्ने जलवायु विज्ञ नमिन्द्र दाहालले बताए। ‘वायु मण्डलमा तापक्रम बढाउने ग्याँसहरु बढेको बढेइ छन्,’ उनले भने, ‘अहिले पनि हानीकारक ग्याँस थप्ने क्रम घटेको छैन। झन बढेको छ।’