बिजुलीसँगै पेट्रोलियम खपत झनै बढ्ने प्रक्षेपण
यही गतिमा बिजुली उत्पादन गरेर चुल्होबाट एलपीजी ग्यास विस्थापन गर्न सम्भव छैन । ‘खाना पकाउने एलपीजी ग्यासको विस्थापन गर्न यति धेरै बिजुली आवश्यक पर्छ’ प्रक्षेपण भन्छ, ‘अझ हामीले बिजुली गाडी चलाएर डिजेल र पेट्रोल समेत विस्थापन गर्ने लक्ष्य लिएका छौं ।’
सन् २०१७/१८ लाई आधार मानेर गरिएको प्रक्षेपण अनुसार सन् २०३४ सम्म पुग्दा पेट्रोलियम पदार्थको खपत नघट्ने देखिएको विभाग प्रमुख भरत रेग्मी बताउँछन् । उनका अनुसार वर्तमान परिदृश्य अनुसार सन् २०३४ सम्म डिजेलको प्रयोग ६.२८ प्रतिशतले बढ्ने छ । यस्तै, पेट्रोलको खपत ३.७२ प्रतिशत र खाना पकाउने एलपीजी ग्याँस खपत ३.९५ प्रतिशतले बढ्नेछ ।
यस्तै, प्रत्येक वर्ष नेपालले लिने आर्थिक वृद्धिअनुसार सन् २०३४ सम्ममा डिजेलको खपत ९.१२ प्रतिशत, पेट्रोलको खपत ३.७२ प्रतिशत र एलपीजी ग्याँसको खपत ५.५६ प्रतिशतले उकालो लाग्नेछ । यसका साथै, सरकारले लिएको दिगो विकास लक्ष्य (एसडीजी) अनुसार सोही समयसम्म डिजेलको खपत ८.७६ प्रतिशत, ०.२ प्रतिशत र एलपीजी ग्याँसको खपत ६.३७ प्रतिशतले बढ्ने अनुमान छ । यस्तै, सन् २०३४ सम्ममा पेट्रोलियम पदार्थसँगै बिजुलीको खपतसमेत बढ्ने देखिएको छ ।
निगमले गरेको अध्ययन/प्रक्षेपण अनुसार बिजुलीले पेट्रोलियम पदार्थको खपत वृद्धिलाई रोक्ने छैन । तर, वर्तमान आर्थिक परिदृष्यअनुसार २०३४ सम्ममा ६.३७ प्रतिशत, आर्थिक वृद्धिअनुसार ८.६५ प्रतिशत र दिगो विकास लक्ष्यअनुसार १४.८३ अनुसार बढ्ने देखिएको छ ।
नेपालमा एलपीजी ग्यासको प्रयोग यातायात, घरेलु र सेवा गरी तीन क्षेत्रमा हुन्छ । यी मध्ये २०३४ सम्ममा सेवा क्षेत्र र घरेलु दुवैतर्फ खपत बढ्दै जाने देखिएको छ । आर्थिक वृद्धिदर गतिअनुसार उक्त समयावधिमा सेवा क्षेत्रमा एलपीजी ग्यासको प्रयोग १०.१४ प्रतिशतले खपत बढ्छ भने २.०६ प्रतिशतले घरेलु खपत बढ्छ ।
यस्तै, सन् २०३४ सम्मको अवधिमा दिगो विकास लक्ष्यअनुसार सेवा क्षेत्रमा ५.६३ प्रतिशतले र घरेलु खपततर्फ ७.२५ प्रतिशतले बढ्नेछ । खासगरी, नेपालले दिगो विकासको लक्ष्य (सन् २०३० सम्म) अनुसार अहिले दाउरा र गुँइठाबाट खाना पकाउँदै आएको केही प्रतिशत जनसंख्यालाई स्वच्छ ऊर्जातर्फ ल्याउनेछ । जसअनुसार हाल १८ प्रतिशत रहेको एलपीजी ग्यासको प्रयोग बढेर ४० प्रतिशत पुग्नेछ । सोहीकारण, दिगो विकास लक्ष्यअनुसार घरेलु प्रयोगकर्ताको संख्या बढ्ने प्रक्षेपणले देखाएको हो ।ratoapti