काठमाडौं । सोझासाझा सिधा ग्राहकलाई मुर्गा बनाई कर्जा प्रवाह गर्ने र कर्जा प्रवाह गरिसकेपछि पनि कर्जा बाँकी छ भनेर ग्राहकलाई दुःख दिने बैंकका रूपमा बैंक अफ काठमाण्डु (बीओके) चिनिन थालेको छ । सुरुमा ९ प्रतिशतमा कर्जा दिन्छौं भनी लोभ दिएको बीओकेले सम्झौता गर्ने बेलामा भने १३ प्रतिशत पु¥याएर मध्यमवर्गका ग्राहकलाई बढी ब्याज असुलेको छ ।
यस्तै बैंकको चंगुलमा फस्नेमा पर्छन्, मोरङ उर्लाबारीका निलमणि कालाखेती । उनले सात वर्षअगाडि १० लाख रुपैयाँ व्यक्तिगत कर्जा लिएका थिए । घरधितो राखेर वा पसल धितो राखेर व्यवसाय कर्जा लिन खोजेका कालाखेतीलाई अनेक प्रलोभन देखाई ललाइफकाइ व्यवसाय कर्जाभन्दा पनि व्यक्तिगत कर्जा लिनमा सहमत गराएको उनका श्रीमती सीता भट्टराईले राजधानी दैनिकलाई बताइन् ।
९ प्रतिशतमा कर्जा पाउने भएपछि अर्को बैंकमा प्रक्रिया रोकेका कालाखेती परिवार तब झस्किए जब कर्जा लिने बेलामा ११ प्रतिशत ब्याज हुने भनियो । लौ त अब के गर्ने भनेर हार मानेर कर्जा लिन सहमत भएका कालाखेतीले कर्जाको कागजमा १३ प्रतिशत ब्याजदर हुने कुरा हस्ताक्षर गरी प्रक्रिया पु-याइसकेपछि मात्र थाहा पाएको बताए ।
लौ त ठिकै छ भनेर ८४ किस्तामा मासिक १७ हजार ९ सय २१ तिरेपछि कर्जा चुक्ता हुन्छ भनेर ढुक्क भएका कालाखेती परिवार कर्जा लिएको सात वर्षपछि पुनः ठगिएको भन्दै बिलौना गर्न थालेका छन् । कर्जाको किस्ता एकचोटि पनि नटुटाइकन अझ किस्ता तिर्नकै लागि साथीभाइसँग सापटी वा ऋण गरेर तिरेको सीता भट्टराइले बताइन् ।
८४ किस्ता तिरिसकेपछि अब कर्जामुक्त भएको ठानेका निलमणि कालाखेती तब झस्किए जब सबै किस्ता तिरिसक्दा पनि अझै १ लाख ५५ हजार कर्जा बाँकी रहेको भनेर बैंकले जानकारी दियो ।
सात वर्षमा ८४ किस्ता गन्दै बसेका उनीहरूलाई बीओके बैंकले भन्यो, भन्ने मात्र सात वर्ष हो । कर्जा तिर्दै जाँदा आठ वर्ष पनि लाग्छ ।कागजमा पनि ९ प्रतिशत भनेर १३ प्रतिशत पु-याएको बीओके बैंकले किस्ता पनि ८४ लेखेर लम्ब्याएर दुःख दिएको कालाखेती परिवारले बताए ।
बैंकहरूले ऋणीलाई मात्र हैन निक्षेपकर्ता पनि महँगो ब्याजदरमा निक्षेप गर्न लगाएर खबर नै नगरी ब्याजदर घटाइ दिने गरेको पुरानो प्रथा हो । ठगिएको जानकारी नै नहुने गरी बैंकहरूले झुक्याइसकेको हुन्छ । आज एउटा दर कायम गरेर ब्याज लिने र त्यसको ब्याज दर भोलिपल्ट नै बिना जानकारी ऋणको ब्याजदर बढाइदिन्छन् । बैंकले ऋणीहरूको ब्याजदर लगातार यसैगरी खबर नगरीकन वृद्धि गरिरहेका हुन्छन् । ऋणीले निश्चित समयमा ऋण तिर्नेगरी कर्जा लिएका हुन्छन्, एउटा कबुलमा महिनैपिच्छे ब्याजदर तिर्छ तर उसले सोचेजस्तो हुँदैन र पटकपटक ब्याजदर बढिरहन्छ ।
यसरी बिनाखबर बिनाजानकारी कर्जाको ब्याज बढाउनेमा बैंक अफ काठमाडौं (बीओके) अग्रस्थानमा नै रहेको छ । सो बैंकले २०७३ सालमा हायर पर्चेजमा कर्जा लिएका एक ऋणीलाई यसरी नै आफ्नो चंगुलमा फसाएको थियो । मासिक ३८ हजार ४ सय ४५ रुपैयाँ तिर्ने गरी कर्जा लिएका उनी त्यतिबेला झस्के जब मूल कर्जा खासै नघटेको स्टेटमेन्ट हातमा प-यो । सुरुमा १५ हजार १ सय ४३ रुपैयाँ ब्याज तिर्दा मासिक २३ हजार रुपैयाँ कर्जा घट्दै जाने भनेर भनिएकोमा पछि हुँदाहुँदा ब्याज झन् झन् बढाउँदै लगेको उनले गुनासो गरे ।
कर्जा र ब्याज तिर्दै जाँदा कर्जा घट्दै गई कर्जाको रकम बढ्दै गई ब्याज रकम घट्दै जाने अपेक्षा उनले गरेका थिए । तर, बीओकेले भने जतिजति कर्जा तिर्दै गयो त्यतित्यति कर्जाको प्रिन्सिपल रकम घटाउँदै ब्याजदर बढाउँदै लग्यो । उनले भने, ‘सुरुमा ३८ हजार मासिक तिर्दा कर्जाको ब्याज १५ हजार लाग्ने र मूल कर्जा २३ हजार लाग्ने भनियो । यो हिसाबले अर्को महिनाबाट ३८ हजार तिर्दा त मूल कर्जाको रकम बढ्दै जानुपर्ने हो नि ।
तर, बीओकेले जतिजति ईएमआई भर्दै गयो त्यतित्यति ब्याज प्रतिशत पो बढाएको रहेछ ।’ २०७५ सालसम्म आउँदा बीओकेले ब्याज रकम २६ हजारभन्दा बढी पु¥याइयो । दुई वर्ष कर्जा तिर्दै गएपछि ब्याज रकम घट्दै जानुपर्नेमा झन्झन् बढायो । बीओकेले शतप्रतिशतभन्दा बढी ब्याज बढाएर आफूलाई ठगेको उनको गुनासो छ ।
बीओकेलगायतका बैंकहरूले यसरी ठगी गरेको भन्दै राष्ट्र बैंकमा उजुरी परेपछि भने राष्ट्र बैंकले २०७७ कात्तिकबाट लागू हुनेगरी स्थिर ब्याजदर लागू गर्नुपर्ने गरी निर्देशिका जारी गरेको छ ।
तर, बीओकेले भने त्यसपछि पनि कर्जामा अस्थिरता कायम गरी नै रहेको छ । बीओकेले २०७७ को फागुनमा पनि बिनाजानकारी ब्याज बढाई ईएमआई भराएको थियो । २०७८ को जेठमा र गत मंसिरमा पनि बीओकेले कर्जाको ब्याजदरमा मनपरी गरेको छ । राष्ट्र बैंकका अनुसार बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले घर र गाडी कर्जामा ब्याजदर बढाउन पाइँदैन ।
कर्जा अवधिभर परिवर्तन नहुनेगरी नयाँ कर्जाका लागि तोकिने स्थिर ब्याजदर अर्धवार्षिक रूपमा मात्र निर्धारण तथा प्रकाशन गर्नुपर्ने व्यवस्था राष्ट्र बैंकको छ ।rajdhanidaily